Kahramanmaraş’ta depremlerin açtığı derin yarayı sarmaya çalıştığımız günlerde Hatay’da yaşanan felaketler tüm Türkiye’yi yeniden sarstı. 42 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği depremlerin ardından olası bir İstanbul depremi konusu bir kez daha gündeme geldi. Tüm gözlerin İstanbul’da olduğu dönemde pek çok uzman görüşlerini paylaştı. Bakın uzmanlar farklı tezler ileri sürseler de bazıları ortak bir noktada bir araya geldi. Peki, olası büyük İstanbul depremi için hangi uzman diyor?
Detayları görelim…
Kahramanmaraş’ta 6 Şubat’ta meydana gelen 7,7 v3 7,6 büyüklüğündeki deprem tüm Türkiye’yi şok etti. Binlerce kişinin hayatını kaybettiği felakette 11 il enkaz yığınına döndü.
Ülkemizden ve dünyanın dört bir yanından gruplar ve gönüllüler afet bölgesine yardıma koştu. Felaketin açtığı yaraların sarılması için seferberlik ilan edildi.
Tüm bu olayların üzerinden 15 gün geçti ve depremden ağır hasar alan Hatay’da 6,4 ve 5,8 büyüklüğünde iki afet daha meydana geldi.
İlk depremin şokunu henüz atlatamayan Hatay’da meydana gelen depremler nedeniyle vatandaşlar bir kez daha korku dolu anlar yaşadı. Binaların çökmesine neden olan depremde maalesef can kaybı da yaşandı.
Ülkemizin güneydoğusunda art arda meydana gelen depremlerin ardından olası büyük İstanbul depremi konusu bir kez daha gündeme geldi. Vatandaşları şimdiden tedirgin eden İstanbul depremiyle ilgili çok sayıda uzman görüşlerini dile getirdi.
Peki büyük İstanbul depremi için hangi uzman ne dedi?
prof. Dr. Celal Şengör
Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremlerin ardından Marmara bölgesinde en az 7 büyüklüğünde deprem beklendiğini belirten Prof. “Depremin süresinin iki dakika olabileceğini, şiddetinin 9’a çıkabileceğini düşünüyoruz. Fay Silivri’den Büyükçekmece’ye kadar kırılırsa korkulacak bir şey yok ama fay Gebze’ye kadar uzanırsa deprem meydana getirir. 7,5 büyüklüğünde deprem.”ifadelerini kullandı.
prof. Dr. Naci Görür
Naci Görür, “İstanbul için endişeleniyorum, tıpkı 3 gün önce ‘Maraş için endişeleniyoruz’ diye yazdığım gibi. “Depremin süresi 40-60 saniye. Marmara fay sistemi doğudan batıya bir anda kırılırsa depremin büyüklüğü 7.6 olacak.tezini savundu.
Aynı zamanda durumun iyi olmadığının altını çizerek, “Bütün bilimsel araştırmalar İstanbul’da zamanın geldiğini gösteriyor” dedi.
prof. Dr.Cenk Yaltırak
Yaltırak, Marmara Denizi’nde 240 ile 510 yıl arasında kırılmamış dört fay parçası olduğunu belirtti. Bunlardan en risklisi, Osmangazi Köprüsü’nün olduğu yerden başlayıp, İmralı Adası’nın kuzeyine kadar uzanan 110 kilometre uzunluğundaki 7.6 büyüklüğe ulaşma potansiyeline sahip Doğu Marmara sınırıdır.”söz konusu.
Dahası prof. Dr. Cenk Yaltırak, açıklamalarına şu açıklamaları ekledi: “Tarihi verilere göre kırılma 1509’da olduğu gibi Doğu Marmara segmentinde olacak. Bu durumda İstanbul, Yalova ve Bursa illerinde Marmara Ereğli ile İzmit Körfezi arasındaki alanlarda ağır hasarlar meydana geliyor.
prof. Cenk Yaltırak, diğer uzmanların savunduğu teze “Sürekli deprem olan bir bölgede birinin aynı şeyi tekrar tekrar söylemesi bilim değildir” diyerek tepki gösterdi.
prof. Ahmet Ercan
“Celal genel olarak büyük bir deprem hayranıdır, depremle ilgili halüsinasyonları vardır. Sürekli kenardadır.”Ahmet Ercan’ın sözleriyle de tezini savundu: “Türkiye tamamen göçmüş durumda. Biz zaten bu kurguyu İstanbul için hazırlıyorduk. Marmara çevresinde 25 milyon insan yaşıyor. Marmara’da her sarsıntı 150 kilometre uzağı etkiliyor. Bu bir Kuzey Marmara depremi. Etkileyeceği en büyük alan ise İstanbul olacak. Çünkü depremin altındaki alan 160 bin kilometrekare iken İstanbul’un yüzölçümü ve yerleşim alanı 5 bin kilometrekare. Şu an deprem bölgesinde 160 bin kilometre kareye 125 kişi düşüyordu ve şu anda oradaki can kaybı 41 bin kişiye ve 87 milyar dolarlık kayba neden oldu.
“2045’ten önce olası bir İstanbul depreminin olması şaşırtıcı olur” diyen Ercan, zarif ifadeler de kullandı:
”Kuzey Marmara’da bir depremde İstanbul’da kilometrekareye düşen insan yoğunluğu 3 bin kişi. Ve ondan sonra katlanarak gitti. İstanbul’da kilometrekareye düşen konut sayısı 340. Deprem bölgesinde 25 yapı vardı. İstanbul’da 340, yaklaşık 7 kat var. Dolayısıyla İstanbul’da yaşananları daha fazla konuşmaya gerek yok. Orana baktığınız zaman ortaya harika bir durum çıkıyor.’
prof. Dr. Okan Tüysüz
prof. Dr. Okan Tüysüz olası İstanbul depremi için “En kötü senaryoda depremin şiddeti 7,5… Bu senaryolar insanları korkutmak için değil önlem almak için… Afetlerin olacağı yerlerde nüfus ve yapı yoğunluğu artmıyor. Keşke 1999’dan sonra bu yoğunluğu azaltsaydık. İstanbul’daki durum kabul edilebilir değil”Aynı zamanda kılsız “Ölçümler, Marmara Denizi’ndeki Kuzey Anadolu fay modülünün yılda ortalama 2 santimetre hareket ettiğini gösteriyor. Marmara 7 ve üzeri beyin sarsıntısı olan hamile. Bu sarsıntı, Marmara’daki kuzey Anadolu fayından kaynaklanacak. Büyük ihtimalle Silivri-Adalar ortasında bir noktada meydana gelecek. Bu sarsıntının nerede ve ne kadar etkili olabileceğine dair birçok çalışma var.da açıklamalarda bulundu.
Kandilli Rasathanesi Sarsıntı Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Doğan Kalabalık
Doç. Dr. Doğan Kalafat’ın görüşü şöyle: Bu kırılmamış bölge bir şekilde kırılacak, gücünü tüketecek ve büyük bir sarsıntı meydana gelecek. Büyüklüğü 7.1, 7.2 olabilir ama yine de büyük bir deprem. 2030’lara kadar yüzde 64 olasılıkla, 2050’lere kadar yüzde 75 olasılıkla, 2090’lara kadar bu deprem yüzde 95 olasılıkla olacak. Ancak bu, bu depremin kesinlikle 2090’da olacağı anlamına gelmez.’
prof. Şerif Barış
Gündemden düşmeyen İstanbul depremi için deprem uzmanı Prof. Dr. Şerif Barış “6.7 veya 6.8 büyüklüğünde bir deprem kaosa, karışıklığa, yıkıma ve ölüme neden olur. Her hafta depremi gündeme getirip riskin yüzde 64 olduğunu söylemek doğru bir ifade değil. Sürekli İstanbul odaklı konuşulması da üzücü. Güney Marmara’da Bursa ve Yalova’yı ciddi anlamda etkileyecek faylar var.görüşünü bildirdi.
prof. Dr. Şener Usumezsoy
Radikal açıklamalarıyla gündem yaratan Prof. Dr. Şener Usumezsoy, ‘Büyük İstanbul Depremi’ fikrini ortaya atan ABD’li jeofizikçi Ross Stein bile onun hatalı açıklamalarını kabul ediyor ve 6.5 büyüklüğünde bir depremin olma ihtimalinin sadece yüzde 1-2 olduğunu belirtiyor ancak Türkiye’deki bazı profesörler ilk açıklamayı esas alın ve bu yeni açıklamaları dikkate almayın. geliyorlar’ uzun süre konuşuldu. Pek çok uzmanın aksine tezleri savunan Üşümezsoy. ‘Bu fay çok sığ olduğu için bahsedildiği kadar büyük bir sarsıntı oluşturmuyor. Derinlik 7 km. Ama oradaki arıza birbiriyle temas etmeyen iki modül, bunlar atlanan arızalardır. Bu nedenle bir anda kırılmazlar. İkinci fay dediğimiz Büyükçekmece-Yeşilköy ortasındaki fay aktif değil.söz konusu.
